Ngày ASEAN phòng chống sốt xuất huyết 15/6

Tin tức, Tin Tức - Hoạt Động - 14/06/2025

          Bệnh sốt xuất huyết Dengue là bệnh nhiễm vi rút cấp tính do muỗi vằn truyền. Hiện nay bệnh vẫn không có thuốc điều trị đặc hiệu và vắc xin dự phòng nên có thể dẫn tới tử vong nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

          Mọi người đều có thể bị mắc bệnh từ trẻ sơ sinh cho đến người lớn. Sốt xuất huyết là một căn bệnh lâu đời, hiện chưa có vắc-xin nhưng bệnh có thể phòng ngừa và điều trị khỏi. Bệnh không lây truyền trực tiếp từ người sang người mà do muỗi đốt người bệnh có mang vi rút sau đó truyền vi rút sang người lành qua vết đốt. Diệt muỗi, đặc biệt là diệt lăng quăng/bọ gậy là biện pháp tốt nhất phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue.

          Chính vì vậy, để làm giảm số ca mắc, việc phòng chống muỗi truyền bệnh vẫn được xem là biện pháp hữu hiệu nhất thông qua nhiều phương pháp khác nhau như diệt muỗi bằng hóa chất hoặc ngăn sự tiếp xúc giữa người và muỗi truyền bệnh như làm rèm ở các khoảng không gian còn trống để ngăn muỗi bay vào nhà đốt người.

         Bệnh sốt xuất huyết Dengue có biểu hiện đa dạng, diễn biến nhanh chóng từ nhẹ đến nặng. Bệnh thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục. Phát hiện sớm ca bệnh, điều trị đúng và kịp thời sẽ hạn chế được số trường hợp tử vong.

Các biểu hiện của sốt xuất huyết

        Bệnh nhân chuyển nặng khi có thêm các dấu hiệu sau:

        Vật vã, lừ đừ, li bì, đau bụng vùng gan hoặc ấn đau vùng gan, gan to > 2 cm.

        Nôn – nhiều, xuất huyết niêm mạc, tiểu ít.

        Sốc: mạch nhanh, huyết áp tụt, kẹt. Xuất huyết nặng

        Khi người bệnh có các dấu hiệu chuyển nặng như trên, cần nhanh chóng đưa đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

        Bệnh không lây truyền trực tiếp từ người sang người mà do muỗi đốt người bệnh có mang vi rút sau đó truyền vi rút sang người lành qua vết đốt. Diệt muỗi, đặc biệt là diệt lăng quăng/bọ gậy là biện pháp tốt nhất phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue.

        Muỗi vằn (hay còn gọi là muỗi hoa) truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue là loài muỗi ưa thích đốt hút máu người nên thường sống trong nhà và đậu nghỉ ở chỗ ẩm, tối hoặc các vật dụng có mùi mồ hôi người như trong nhà vệ sinh, buồng tắm, quần áo mặc dở, mũ xe máy, mũ len, mũ vải, rèm, giá sách. Muỗi có thể đốt người cả ngày nhưng thường nhiều hơn vào sáng sớm hoặc chiều tối.

         Muỗi vằn thường đẻ trứng ở các đồ vật chứa nước sạch trong và xung quanh nhà như: bể, thùng, xô chậu chứa nước ăn; bể chứa nước rửa, nước dội nhà vệ sinh; các bể cảnh, hòn non bộ, chậu cây cảnh, lọ hoa có nước; các phế liệu phế thải đọng nước mưa…. Vào mùa hè hay mùa mưa nhiều, độ ẩm và nhiệt độ cao, có nhiều ổ nước đọng cùng với những dụng cụ tích trữ nước ăn, nước sinh hoạt là điều kiện thuận lợi cho các loại muỗi phát triển, trong đó có loài muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết.

          Để diệt muỗi và bọ gậy gây bệnh sốt xuất huyết Dengue người dân không nên tự ý mua hóa chất diệt muỗi về phun vì vừa không đúng kỹ thuật, không đúng liều lượng, không đúng loại hóa chất đã được Bộ Y tế cho phép sử dụng và vừa không có hiệu quả diệt muỗi, ngược lại còn ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là trẻ em, người già và người mắc các bệnh mãn tính về đường hô hấp hoặc làm tăng tính kháng của muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue.

          Để diệt bọ gậy, chúng ta  có thể thực hiện thường xuyên các biện pháp đơn giản, rẻ tiền như sau:

          + Thả cá vào các bể, phi chứa nước, hòn non bộ; bể cảnh (cá thường dùng là các loại cá nhỏ như cá muỗi, cá bảy màu, cá rô, cá sóc…)

          + Thay nước 1 tuần/1 lần với các lọ hoa, cây cảnh có nước; thu gom phế liệu phế thải 1 tuần/ 1 lần; che đậy các dụng cụ có khả năng đọng nước trong và xung quanh nhà.

          Để chủ động phòng chống sốt xuất huyết Dengue, mọi người dân cần thực hiện tốt một số biện pháp sau:

          1. Hàng tuần chủ động thực hiện các biện pháp diệt bọ gậy; giữ vệ sinh môi trường nơi sinh sống. Thau rửa chum vại, bể chứa nước thường xuyên tối đa là 6 ngày 1 lần.

Thay nước bình hoa, cây cảnh 1 tuần 1 lần, thả muối vào bát nước kê chân chạn, thả cá bảy màu vào các dụng cụ chứa nước có dung tích lớn khó thau rửa hàng ngày. Loại bỏ các dụng cụ phế thải quanh nhà. Đậy nắp các dụng cụ chứa nước.

          2. Ngủ nằm màn tránh muỗi đốt kể cả ban ngày, dùng nhang muỗi hàng ngày vào buổi tối. Làm cửa lưới, mành, rèm chắn để ngăn muỗi vào nhà.

          3. Chủ động, tích cực phối hợp với ngành y tế trong các chiến dịch vệ sinh môi trường diệt bọ gậy và phun hóa chất diệt muỗi phòng, chống sốt xuất huyết;

          4. Đến ngay cơ sở y tế khi có các triệu chứng nghi sốt xuất huyết Dengue để được khám, tư vấn; không nên tự ý điều trị tại nhà;

          5. Thông báo ngay cho Trạm y tế xã, thị trấn hoặc Trung tâm Y tế huyện khi phát hiện có người nghi mắc bệnh.

           Bệnh sốt xuất huyết có thể dẫn đến tử vong trong những trường hợp bệnh nặng mà không được chẩn đoán và điều trị kịp thời hoặc dùng thuốc không theo hướng dẫn của thầy thuốc.

           Bệnh SXHD là bệnh do muỗi truyền và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Vắc xin ngừa bệnh SXHD hiện đang được nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng. Cho đến nay phòng bệnh chủ yếu vẫn là giải quyết véc tơ truyền bệnh như phun hóa chất diệt muỗi và diệt lăng quăng/bọ gậy. Để phòng chống sốt xuất huyết hiệu quả cần có sự chung tay của chính quyền các cấp và đặc biệt là mỗi người dân trong cộng đồng ý thức trách nhiệm, thực hiện các biện pháp phòng bệnh tại hộ gia đình.

           Bệnh sẽ không nguy hiểm nếu chúng ta  biết cách phòng chống. Bệnh sốt xuất huyết do virus gây ra nên không có thuốc điều trị đặc hiệu và cũng không có vác xin phòng bệnh. Bệnh chỉ có thể phòng được bằng cách diệt lăng quăng, diệt muỗi và tránh muỗi đốt.

           Để phòng chống bệnh hiệu quả, cần sự chung tay của cộng đồng, chính quyền các cấp, ban ngành và các tổ chức chính trị – xã hội, đặc biệt là ý thức tự giác của mỗi người dân trong cộng đồng cùng hành động. Trách nhiệm với sức khỏe của bản thân, của gia đình và xã hội tự nguyện thực hiện các biện pháp phòng bệnh đơn giản và thiết thực ngay tại hộ gia đình nhằm: “Không có lăng quăng, không có sốt xuất huyết”.

           Vì sao lại có ngày ASEAN phòng chống sốt xuất huyết:

           Theo nhận định của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sốt xuất huyết là một trong những bệnh truyền nhiễm có tốc độ gia tăng nhanh nhất trên thế giới, trong đó các nước ASEAN là nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của sốt xuất huyết. Căn bệnh này không bị ngăn cách bởi biên giới các quốc gia.

          Nhằm nâng cao trách nhiệm, vai trò của cộng đồng, chính quyền các cấp, các ngành… không phải chỉ Việt Nam mà còn được sự quan tâm rất lớn của cộng đồng quốc tế và các nước ASEAN. Để kêu gọi sự hợp tác chặt chẽ giữa các nước ASEAN cùng chung tay PC SXH cũng như học tập, chia sẻ kinh nghiệm nhằm hướng tới một cộng đồng ASEAN không có sốt xuất huyết.

          Tại Hội nghị Bộ trưởng Bộ Y tế các nước ASEAN lần thứ 10 được tổ chức tại Singapore vào tháng 7 năm 2010, Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tổ chức ASEAN và đại biểu 10 nước thành viên ASEAN đã thông qua quyết định quan trọng thống nhất chọn ngày 15/6 hàng năm là “Ngày ASEAN phòng chống Sốt xuất huyết”.

          Chủ đề Ngày ASEAN phòng, chống sôt xuất huyết lần thứ 15 năm 2025 là “Đoàn kết vì một cộng đồng không còn bệnh sốt xuất huyết Dengue.”, chủ đề này nhằm tăng thêm kiến thức về các hành động khẩn cấp chống lại sốt xuất huyết, nhấn mạnh tầm quan trọng cần tiếp tục đầu tư, cải tiến, hợp tác và cam kết.

          Với mục tiêu tạo ra một phong trào rầm rộ và toàn diện trong cộng đồng, huy động mọi lực lượng tham gia, nhằm nâng cao ý thức phòng, chống dịch bệnh sốt xuất huyết của người dân và cộng đồng, hạn chế tối đa các mắc và tử vong do sốt xuất huyết, làm giảm bớt sự lan truyền bệnh, hạn chế dịch lan rộng tại địa phương. Tăng cường sự tham gia của chính quyền và xã hội trong việc chủ động, sẵn sàng phòng, chống dịch bệnh sốt xuất huyết

          Đây là một sự kiện vận động xã hội được tổ chức định kỳ hàng năm nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về bệnh sốt xuất huyết, huy động các nguồn lực của cộng đồng để dự phòng và kiểm soát bệnh, thể hiện sự quyết tâm của khu vực trong giải quyết những thách thức trong phòng, chống Sốt xuất huyết.

          Tại Việt Nam, hàng năm, Bộ Y tế đều tổ chức hưởng ứng sự kiện Ngày ASEAN phòng, chống sốt xuất huyết trên quy mô toàn quốc

          Phòng chống bệnh sốt xuất huyết cũng như các bệnh truyền nhiễm khác, chỉ riêng ngành Y tế sẽ không thể giải quyết được vì nó liên quan nhiều đến các yếu tố kinh tế, xã hội, môi trường, đòi hỏi vai trò và trách nhiệm của chính quyền, ban ngành và nhiều lĩnh vực khác nhau; cùng với đẩy mạnh công tác xã hội hóa phòng chống sốt xuất huyết, trong đó truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng đóng vai trò rất quan trọng